Evrendeki düzen Tanrı'nın varlığını gösterir mi?

EVET diyenler:

Doğa hakkındaki gözlemlerimiz bize onda bir düzen olduğunu göstermektedir. Nasıl ki insan elinden çıkan bir nesnede, örneğin bir evde, bir otomobilde ne kadar mükemmel bir düzenlilik ve planlılık, bir amaçlılık gördüğümüzde onun o ölçüde zeki, bilinçli, plan yapan bir varlığın ürünü olduğu sonucuna geçersek, evrendeki düzen, planlılık ve amaçlılık da zorunlu olarak bizi bu özelliklerin sahibi olan bir varlığın var olması gerektiği sonucuna götürmektedir. O halde sonuç olarak evren denen bu mükemmel yapının bir yapıcısı, bir mimarı vardır ki o da Tanrı'dır.

HAYIR diyenler:

1. Doğanın düzenli olduğu iddiası hangi ölçüde anlamlıdır? Eğer dünya şimdi olduğu gibi olmasaydı, doğa yasaları şimdiki yasalardan tamamen başka olsaydı, bu sözü edilen durum da bir düzen olacak değil miydi? Mars'taki koşulların dünyadaki koşullardan tamamen farklı olduğunu, gece ile gündüz arasındaki derece farklılıklarının canlıların yaşamasına izin vermeyecek kadar büyük olduğunu biliyoruz. Ama bu, Mars'ta bir düzen olmadığı anlamına gelir mi?
Daha açık olarak sorulacak olursa: Düzensizliği düşünmek mümkün müdür? Düzensizlik bizim alıştığımız düzenden farklı olan birşeyden fazla birşey midir?

2. Acaba dünya gerçekten düzenli midir? Eğer düzenli ise depremlerin, sellerin, hilkat garibelerinin (örneğin iki başlı bebeklerin, kolsuz doğan çocukların vb.) varlığını nasıl açıklayacağız? Sonra insan vücudu gerçekten çok düzenli, çok planlı bir yapı mıdır? Örneğin erkek vücudunda memenin işlevi nedir?

3. Hume'un işaret ettiği gibi doğal objelerin kendileri ile ilgili gözlemlerimizi, hangi hakla doğal-olmayan bir varlığa taşımaktayız? Burada bizim yaptığımız, doğal ve deneysel dünyanın gözlemlenmesi yolu ile vardığımız bir sonucu alıp doğal ve deneysel olmayan bir varlığa uygulamaktan başka nedir? Bu dünyada düzenli bir nesnenin, örneğin bir evin, bir kılıcın bir yapıcısı, yaratıcısı olduğunu görüyoruz. Bundan bir bütün olarak evrenin de bir yapıcısı, bir yaratıcısı olduğu sonucuna geçiyoruz. Ancak içinde yaşadığımız dünyada eserlerle onların nedenlerini görmemize karşılık bir bütün olarak eser diye kabul ettiğimiz evrenin nedenini göremiyoruz. Burada kurduğumuz benzerliğpin veya analojinin temeli nedir. Sonra eğer benzer eserlerin benzer nedenlerin sonuçları olduğunu kabul edersek bundan, Tanrı'nın aleyhine bazı sonuçlar çıkarmamız da mümkündür. Çünkü bu dünyanın hiç de mükemmel olmadığını söylemek ve bundan da o halde onun meydana getiricisinin de pek mükemmel bir varlık olmadığı sonucuna geçmek mümkündür. Örneğin hiç kimse dünyadaki çok sayıdaki çocuk ölümlerinin, milyonlarca masum insanın savaşlarda katledilmesinin, iyi-kötü demeden insanların canlarını alan salgın hastalıkların mükemmel veya iyi şeyler olduklarını söyleyemez. Evrendeki kötünün varlığı bizi, Hume'a göre şu ikilem karşısında bırakır: Tanrı ya kötülüğü önleme gücüne sahipti, ancak bunu yapmak istemedi; o halde Tanrı iyi değildir veya Tanrı kötülüğü önlemek istiyordu, ancak gücü buna yetmedi; o halde TAnrı güçlü değildir.

[Kaynak: Prof.Dr.Ahmet Arslan'ın Felsefeye Giriş adlı kitabı]